HBOT - warto wiedzieć!

Terapia hiperbaryczna słusznie kojarzy się z problemami zdrowotnymi nurków i pracowników kesonowych, którzy byli pierwszymi pacjentami komór hiperbarycznych. Pierwsza komora została zbudowana już w 1662 roku w Anglii. Henshaw wykorzystywał ją do leczenia na zasadach leczenia uzdrowiskowego.
Należy zauważyć, iż tlen został odkryty przez Priestleya dopiero w roku 1775. Początek nowoczesnej terapii hiperbarycznej to rok 1960 kiedy to Boerema udowodnił możliwość przeżycia zwierzęcia pozbawionego krwinek czerwonych w warunkach hiperbarii tlenowej poprzez fizyczne rozpuszczenie tlenu w krwi w podwyższonym ciśnieniu min. 1,4 ATA.
 
Fenomen terapii hiperbarycznej polega na możliwości wykorzystania w warunkach nadciśnienia tlenu rozpuszczonego w surowicy krwi w ilości pokrywającej bieżące zapotrzebowanie metaboliczne organizmu. Terapia nadciśnieniowa była ciągle ulepszana dla nurków, od 1907 roku do oddychania w komorze ciśnieniowej zastosowany został czysty tlen.

Nowoczesne leczenie tlenowo-nadciśnieniowe ma swój początek w latach pięćdziesiątych XX wieku.

Najprostsza komora hiperbaryczna zawiera miejsce na jedną osobę, tzw. monoplace. W komorze takiej pacjent oddycha tlenem przez maskę podobnie jak w komorach wieloosobowych. W komorze takiej nie ma jednak możliwości natychmiastowej interwencji personelu i ze względu na maksymalne ciśnienie 3 bar nie można w niej leczyć zatorów gazowych i wypadków nurkowych.
 
Komory wieloosobowe pozwalają personelowi medycznemu przebywać w środku i bezpośrednio w komorze wykonywać zabiegi medyczne nawet resuscytację. Każdy pacjent ma własne stanowisko poboru tlenu. W dużej przestrzeni zmniejsza się ryzyko lęków przed zamknięciem w ciasnych pomieszczeniach. Na zewnątrz komory znajduje się panel kontrolny, obsługiwany przez wykwalifikowany personel. Ciśnienie wewnątrz komory jest ściśle regulowane. Panele kontrolne zaopatrzone są w system zabezpieczeń, które zapobiegają zbyt szybkim lub zbyt dużym zmianom środowiska w komorze.

Średnia wartość ciśnienia atmosferycznego wynosi 1013 hPa.

Tlenoterapia hiperbaryczna (HBO) jest to metoda leczenia różnych schorzeń polegająca na oddychaniu czystym tlenem w warunkach zwiększonego ciśnienia wytwarzanego w komorze hiperbarycznej. W trakcie leczenia pacjent odbywa serię sesji leczniczych w komorze hiperbarycznej, których ilość uzależniona jest od przyczyny będącej powodem skierowania na leczenie.
Komora hiperbaryczna jest to specjalne pomieszczenie, w którym przebywają pacjenci i personel medyczny, wyposażone w urządzenia i sprzęty niezbędne do bezpiecznego prowadzenia tlenoterapii hiperbarycznej we wszystkich jej fazach, tj.:

  • Kompresja czyli sprężenie - wypełnienie komory sprężonym powietrzem, zwykle do ciśnienia 2,5 razy większego niż atmosferyczne.  Sprężeniu towarzyszy hałas i uczucie ciepła. W trakcie sprężania wszystkie osoby znajdujące się wewnątrz komory muszą wyrównywać ciśnienie w uszach stosując się do zaleceń personelu znajdującego się wewnątrz komory hiperbarycznej.
  • Pobyt pacjentów w warunkach zwiększonego ciśnienia, w trakcie którego pacjenci oddychają 100% tlenem, dostarczanym przez indywidualny układ oddechowy. Oddychanie tlenem trwa godzinę, do tego dochodzą jedna lub dwie kilkuminutowe przerwy, podczas których można oddychać bez układów oddechowych.
  • Dekompresja czyli rozprężenie - w trakcie tej fazy następuje stopniowe zmniejszanie ciśnienia w komorze do wartości ciśnienia atmosferycznego. Towarzyszy temu hałas i uczucie chłodu.